Tổng hợp 35 mẫu Cổng đá, Cổng tam quan đá đẹp cho Đình, Chùa, Nhà thờ họ

     Với bất cứ công trình tâm linh nào chúng ta đều dễ dàng bắt gặp những Mẫu cổng đá, cổng tam quan bằng đá. Vậy những mẫu cổng đá cổng tam quan đá có ý nghĩa như thế nào? Cổng đá có phân loại và ứng dụng ra sao? Mời các bạn cùng tìm hiểu về cổng đá, cổng tam quan bằng đá trong bài viết dưới đây của Đá mỹ nghệ Kim Đô.

1. Vài nét về cổng đá, cổng tam quan đá

1.1. Cổng đá

     Cổng đá sử dụng cho các công trình tâm linh, thường gặp nhất là ở đình, chùa, nhà thờ họ, khu lăng mộ dòng họ. … Các công trình dân dụng cũng sử dụng cổng đá nhưng số lượng không nhiều. Các ứng dụng khác của cổng đá bao gồm: cổng tam quan, cổng đền, cổng chùa, cổng làng, cổng đá nhà thờ họ và cổng đá khu lăng mộ. Tại các công trình tâm linh, thường dùng cổng đá tứ trụ. Đối với Mẫu cổng đá có hai cột đá đơn giản thì sử dụng để làm cổng nhà riêng.

     Đá tự nhiên hiện nay là chất liệu phổ biến nhất sử dụng để xây các loại cổng. Với chất liệu đá xanh đen, đá xanh rêu, đá vàng hay đá trắng… Cho công trình chất lượng tốt, bền, khó mài mòn, nứt vỡ do thời tiết. Các họa tiết trong các công tâm linh cũng rất đa dạng. Có thể chạm khắc hoa văn rồng phượng hoặc hoa văn tứ quý. Nếu công trình biệt thự, nhà ở riêng không nên chạm rồng phượng, chỉ nên chạm tùng trúc cúc mai.
Chất liệu để tạo ra cổng đá chính là đá khối tự nhiên. Phổ biến hơn cả là đá xanh tự nhiên. Nhờ bàn tay tài hoa của những nghệ nhân Đá mỹ nghệ Kim Đô, rất nhiều mẫu cổng đá đẹp được hoàn thiện. Những mẫu cổng đá tự nhiên mang vẻ đẹp tinh tế. Một công trình kiến trúc tâm linh hoàn thiện bao gồm rất nhiều thành phần khác nhau. Mỗi hạng mục có những đóng góp nhất định để công trình được cân đối, hài hòa. Trong đó, cổng đá là hạng mục không thể thiếu được, mang đến sự quy mô và cổ kính cho công trình. Có thể khái quát vai trò của cổng đá với những nét cơ bản như sau:

• Cổng đá làm nhiệm vụ che chắn, khoanh vùng và bảo vệ toàn bộ khu tâm linh. Nhờ đó, chủ đầu tư có thể quy hoạch công trình thống nhất, gọn gàng.
• Hơn nữa, cổng mang ý nghĩa phong thủy quan trọng, đó là sự canh gác nghiêm ngặt cho công trình. Quan niệm dân gian cho rằng, các mẫu cổng đá bền bỉ, chắc khỏe có thể ngăn chặn tà khí xâm nhập. Giữ lại sinh khí, sự linh thiêng cho các công trình tâm linh được vẹn tròn.
• Cổng đá còn mang ý nghĩa thẩm mỹ. Là thành phần tạo nên vẻ đẹp tổng thể. Bởi những công trình bằng đá tự nhiên mang tính thẩm mỹ rất cao và họa tiết hoa văn trang trí đầy tính nghệ thuật.

1.2. Cổng tam quan đá

     Cổng tam quan bằng đá là một sản phẩm của cổng đá. Được sử dụng làm cổng đền, chùa, miếu và nhà thờ họ. Xuất hiện từ triều đại Lý Trần, là đặc trưng của kiến trúc tâm linh người Việt. Cổng tam quan là cổng lớn với ba lối đi, thiết kế dựa vào lối kiến trúc xưa với cửa ở giữa rộng hơn hai cửa bên cạnh.
Cổng tam quan gồm 2 loại là cổng tam quan tứ trụ và cổng tam quan có gác.

• Cổng tam quan có gác là mẫu cổng thiết kế nhỏ với một tầng, có nơi xây hai tầng hoặc gác nhỏ phía trên. Sử dụng đá tự nhiên cho gác bên trên sẽ đánh lừa thị giác người nhìn về chiều cao. Gác được dùng để treo chuông, trống trong các dịp lễ.
• Cổng tam quan tứ trụ giống như tên gọi của nó là có 4 cột trụ, 2 cột trụ ở giữa to và cao, 2 cột trụ hai bên nhỏ và thấp hơn, chia thành 3 lối đi. Nối bốn cột trụ là xà ngang được chạm khắc tên địa điểm. Cổng tam quan tứ trụ nguyên thể có 3 cửa, tuy nhiên, chùa Sét tại Hà Nội xây dựng biến thể với 5 lối đi. Cũng là một mẫu cổng tam quan đẹp đáng để nghiên cứu và học hỏi.

Số 3 dựa theo thuyết Tam Tài của người Việt, tiêu biểu cho kiến trúc tam quan. Tiêu biểu nhất của lối kiến trúc này phải kể đến cổng tam quan ở Văn Miếu Quốc Tử Giám tại Hà Nội và Huế. Các đền miếu, lăng tẩm cũng được xây dựng cổng tam quan, hình thái cổng này còn được mở rộng ra thành ngũ quan, tiêu biểu là cửa Ngọ môn tại cố đô Huế.

2. Ý nghĩa của cổng đá, cổng tam quan đá

2.1. Theo quan niệm của Phật giáo

     Cổng đá nói chung và cổng tam quan nói riêng, theo tâm linh là ba cách nhìn của Phật giáo. Đó là “hữu quan”, “trung quan” và “không quan”. Trong đó, “hữu quan” thể hiện cái sắc (giả). “Trung quan” là sự trung dung của hai yếu tố sắc và không. “Không quan” tượng trưng cho cái không là vô thường.
Cổng tam quan còn mang một ý nghĩa khác, đó là cổng dành cho tam bảo. Tam quan theo quan điểm của Thiền tông lại là “tam giải thoát môn” với 3 cửa, vô Không, Vô tác, Vô tướng. Chính là 3 cửa để bước vào cõi Niết Bàn. Nếu con người có thể hiểu được ba cửa này mang ý nghĩa như thế nào thì sẽ thoát khỏi sân si, oán hận và đau khổ. Sẽ có được bình yên, an lạc trong tâm hồn. Nước không theo Phật giáo Thiền tông lối vào chùa, đền thường không có cổng tam quan.

2.2. Theo quan niệm của thời vua chúa xưa

     Vua chúa thời xưa cũng thường xây dựng công trình cổng tam quan. Nhưng là để phân chia, phân chia cấp bậc của những vị quan. Lối đi chính giữa chỉ dành cho vua, cửa tả của quan văn, cửa hữu của quan võ. Tượng trưng cho hai cánh tay đắc lực của vua. Cổng đá, cổng tam quan trong các công trình đền, chùa, đình, miếu xây dựng để đón vua chúa về thăm. Cửa chính chỉ mở các đón vua, chúa về thăm hoặc vào dịp lễ lớn. Còn thường được đóng và chỉ mở cửa hai bên.

2.3. Theo quan niệm của Đạo Cao Đài

     Những ai theo Đạo Cao Đài hoặc đã tìm hiểu về Đạo này sẽ thấy các công trình tôn giáo Đạo Cao Đài hầu hết đều có cổng tam quan. Công trình nổi tiếng nhất phải kể đến Tòa Thánh Tây Ninh. Tòa thành này có 12 cổng tam quan với 3 dạng kiến trúc khác nhau. Cổng lớn nhất là Cửa Chánh Môn, cổng còn lại được đánh theo thứ tự từ 1 đến 12 nhưng Cửa số 5 không có.
Cổng đá, cổng tam quan là biểu trưng của 3 chân lý trong Đạo Phật. Người chưa tu là Vô Thường, Vô Ngã và Khổ, người đã tu đắc đạo thì Thường, Vô Thường vẫn là Thường. Khổ cũng là Thường và Vô Ngã cũng là Thường.

3. Phân loại Cổng đá, cổng tam quan đá

3.1. Cổng làng

     Cổng làng đẹp bằng đá tự nhiên nguyên khối thường là đá xanh tự nhiên. Đá được khai thác từ các tỉnh: Ninh Bình, Thanh Hóa với đặc tính về độ bền cơ học cao. Đá có khả năng chống chịu thời tiết khắc nghiệt, thiết kế và thi công bằng tay. Hoa văn chạm khắc những đường nét vô cùng uyển chuyển mang tính thẩm mỹ rất cao. Với đôi bàn tay khéo léo cùng kinh nghiệm của những người thợ đá đã tạo ra những mẫu cổng làng, cổng tam quan đá bền đẹp cho Công trình tâm linh cao cấp.

3.2. Cổng đền bằng đá

     Cổng đền là một kiến trúc khá đặc trưng ở Việt Nam. Thường được xây dựng theo lỗi kiến trúc cổng tam quan nhưng mang ý nghĩa phong thuỷ rất lớn. Cổng đền xưa kia được chế tác từ gạch, gỗ. Ngày nay, thì cổng đền sử dụng đá tự nhiên nhiều hơn. Bởi đá tự nhiên có độ bền tốt, khó nứt vỡ, thi công, lắp đặt cũng dễ dàng. Các công trình cổng đền làm bằng đá có tuổi thọ cao, chi phí thấp, ít tu sửa, bảo dưỡng. Đặc biệt là màu sắc tự nhiên của đá mang đến những công trình uy nghiêm, cổ kính.

3.3. Cổng đình chùa bằng đá

     Những mẫu cổng đình chùa đẹp nhất ở Việt Nam thường làm từ chất liệu đá. Có thể kết hợp với trán cổng bằng gỗ cùng mái ngói. Cổng đá, cổng tam quan đá đình chùa cho sự trường cửu bền vững với thời gian. Không chịu các tác động của yếu tố thời tiết. Các mẫu cổng đình chùa bằng đá khối tự nhiên mang đến những khuôn viên kiến trúc. Vừa có giá trị tâm linh vừa mang tính thẩm mỹ. Kích thước cổng phải hợp với kích thước lỗ ban. Nhưng bước vào chùa thường là cổng đá tam quan, dẫn tới tam bảo. Tam quan với chùa còn mang nghĩa tam quán. Đó là Không quán, Giả quán, Trung quán, 3 con đường để đạt tới Phật quả.

3.4. Cổng đá Nhà thờ họ

     Cổng đá nhà thờ họ có giá trị tâm linh không chỉ với cá nhân hay gia đình mà cho cả dòng tộc. Cổng nhà thờ họ càng uy nghi sẽ càng thể hiện quyền thế của dòng họ. Khi kết hợp cổng với tường rào và lan can được xây dựng công phu sẽ tạo điểm nhấn cho công trình nhà thờ họ.
Các vật liệu như xi măng, gỗ hoặc đá được lựa chọn xây cổng nhà thờ họ. Nhưng đá là vật liệu được ưu tiên hơn cả bởi độ bền, đẹp cùng thời gian. Những khối đá xanh, xanh đen nguyên khối được chạm trổ những đường nét hoa văn tinh xảo mang đến một công trình tâm linh cổ kính. Cổng nhà thờ mang ý nghĩa bảo vệ cho không gian bên trong. Giữ nguyên vẻ yên bình cho nhà thờ và tránh sự xâm hại từ các yếu tố bên ngoài.

3.5. Cổng đá Khu lăng mộ

     Cổng đá sẽ giúp các khu lăng mộ không bị chỏng chơ trên một không gian trống. Cho công trình một vẻ đẹp hoàn thiện với các đường nét hoa văn trên hai cột cổng. Công trình cổng đá khu lăng mộ trở nên tinh tế và bề thế. Các công trình tâm linh là để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên. Cổng đá khu lăng mộ cùng với các khuôn viên khác là thể hiện sự chu đáo của con cháu. Chiếc cổng mang ý nghĩa của sự trường tồn, là sự giao hoà âm dương. Cùng với cổng cần có công trình bao quanh khuôn viên như tường rào, lan can, cuốn thư cho khuôn viên thêm trang trọng. Cho công trình sự bề thế đáng ngưỡng mộ.

3.6. Cổng đá 2 cột (Cổng đá song trụ)

     Cổng đá 2 cột thường thấy trong các công trình kiến trúc tâm linh như nhà thờ họ và chùa chiền, khu lăng mộ… Mẫu cổng đá 2 cột mang ý nghĩa phong thủy và thẩm mỹ đặc biệt. Bởi lẽ khi dựng các công trình tâm linh, từng chi tiết, kết cấu đều phải cân nhắc.
Cổng 2 cột bằng đá tự nhiên là biểu tượng của các công trình tâm linh bởi lẽ năng lượng từ đá tỏa ra giúp cân bằng âm dương tại nơi thờ cúng. Cổng 2 cột còn thể hiện sự oai nghi mà ma quỷ phải khiếp sợ. Dựng cột với tác dụng bảo vệ nơi thờ cúng, trấn yểm đất đai. Cổng 2 cột bằng đá tự nhiên còn thể hiện mong muốn con cháu trong dòng tộc đời đời bình an.
Cổng 2 cột mang ý nghĩa có đôi để mang đến sự cân bằng, 2 bên nhà thờ, mỗi bên một cột vô cùng chắc chắn.

3.7. Cổng đá 4 cột (Cổng đá tứ trụ)

     Cổng đá tứ trụ có 4 cột như một ngọn đuốc soi sáng trong đêm tối. Cổng tứ trụ mang ý nghĩa xua tà khí, xua đen tối, giữ vùng đất tâm linh luôn được bình an. Cổng tứ trụ giống như người lính gác cổng cho công trình tâm linh luôn trong sạch, yên bình. Thiết kế cầu kỳ tinh sảo, thể hiện sức mạnh của dòng tộc vừa mang điềm lành cho con cháu. Theo đó chất liệu đá được chọn làm cột có thể là đá xanh đen hoặc đá xanh rêu, độ bền cao, ít bay màu với giá thành vừa phải. Kích thước cột chuẩn theo thước lỗ ban phong thuỷ mang đến những điềm tốt. Với cổng đá tứ trụ để ngoài trời không có phần đấu cột, thay vào đó là bóng đèn, đao đèn trên cùng là phượng trầu. Cột tứ trụ cột phụ 2 bên là cột nghê, 2 cột chính là cột phượng trầu. Cột nghê thấp hơn và nhỏ hơn cột phượng trầu.

4. Bản vẽ Mẫu Cổng đá đẹp, cổng tam quan đá do Đá mỹ nghệ Kim Đô thiết kế

     Cổng tứ trụ được làm bằng mẫu cột vuông tạo ấn tượng mạnh mẽ, rắn rỏi. Mang ý nghĩa bảo vệ bao bọc, tượng trưng cho chữ điền. Mang ý nghĩa của sự màu mỡ, sinh sôi, sự bền vững, ổn định.
Trên đây là những thông tin tổng hợp của chúng tôi về cổng đá, cổng tam quan bằng đá. Hy vọng thông qua bài viết các bạn có thể nắm được về ý nghĩa của cổng đá trong văn hóa tâm linh của người Việt. Dù đi đến bất cứ đền chùa, đình miếu nào cũng dễ dàng bắt gặp cổng đá, cổng tam quan bằng đá. Cũng như cách phân loại cổng đá để quý khách hàng có thể dễ dàng lựa chọn phù hợp với công trình của gia đình.
Nếu Quý khách có bất cứ nhu cầu nào về cổng đá, cổng tam quan bằng đá. Hoặc tìm hiểu các thông tin độc đáo về kiến trúc lăng mộ của người Việt. Quý khách vui lòng liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ:

Cơ sở chế tác Đá mỹ nghệ truyền thống Kim Đô

Địa chỉ: Làng nghề đá mỹ nghệ – Ninh Vân – Hoa Lư – Ninh Bình

Điện thoại: 0982.030.070

Gmail: damynghekimdo@gmail.com

Facebook: Mộ đá, Lăng mộ đá đẹp Ninh Bình